ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!-2014: έτος ΔΟΜΗΝΙΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΥ -EL GRECO

Με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλου Γερουλάνου το 2014 κηρύχτηκε ως έτος «Δομήνικου Θεοτοκόπουλου» με αφορμή τη συμπλήρωση 400 ετών από τον θάνατο του μεγάλου Eλληνα ζωγράφου.


Ισπανία

Στην Ισπανία θα οργανωθούν εκθέσεις έργων του ζωγράφου, στο Τολέδο και τη Μαδρίτη (Ο Έλληνας του Τολέδο, Γκρέκο και η μοντέρνα τέχνη, Το εργαστήριο του Γκρέκο κ.τ.λ.). Θα οργανωθεί επίσης στη Μαδρίτη, Διεθνές Συνέδριο για τον ζωγράφο και στο Τολέδο, το εικοστό συνέδριο των Ισπανών Ιστορικών της Τέχνης, θα είναι αφιερωμένο στον Θεοτοκόπουλο.

Αθήνα

Στην Ελλάδα το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2014 σε Έτος Δομίνικου Θεοτοκόπουλου» και συγκρότησε Οργανωτική Επιτροπή, με πρόεδρο τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου, κυρία Μενδώνη, στην οποία συμμετέχουν από το Ηράκλειο ο Δήμαρχος κ. Γιάννης Κουράκης και η κυρία Εύα Γραμματικάκη από το Ιστορικό Μουσείο, καθώς και Επιστημονική Επιτροπή με Πρόεδρο τον κ. Ν. Χατζηνικολάου Καθηγητή Ιστορίας της τέχνης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Στην Αθήνα θα οργανωθούν εκθέσεις σε τρία Μουσεία (Βυζαντινό Μουσείο: Τέχνη και Κοινωνία στην Κρήτη τα χρόνια του Θεοτοκόπουλου Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης : Η ναυμαχία της Ναυπάκτου και ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, Μουσείο Μπενάκη : Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο).

Επίσης, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς θα μεταφερθεί η έκθεση που θα ξεκινήσει από το Ηράκλειο με τίτλο: Ο Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης. Το Μουσείο Μπενάκη θα οργανώσει επίσης τον Νοέμβριο Διεθνές Συνέδριο για το έργο του καλλιτέχνη αφιερωμένο στην ιταλική και ισπανική περίοδο της ζωής του.

Ηράκλειο

Οι εκδηλώσεις του Ηρακλείου που θα οργανωθούν από τον Δήμο Ηρακλείου και την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών το 2014 θα περιλαμβάνουν τις παρακάτω δράσεις :

1) Έκθεση με τίτλο Ο Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης, η οποία θα έχει στο επίκεντρό της τους δύο πίνακες του ζωγράφου που βρίσκονται στην Κρήτη : το Τοπίο του Σινά και τη Βάπτιση (20 Ιουνίου – 25 Οκτωβρίου 2014). Η έκθεση θα μεταφερθεί στη συνέχεια στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα (Πειραιώς).

2) Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με έμφαση στην κρητική περίοδο του καλλιτέχνη: El Greco : the Cretan Period (Σάββατο 21 – Κυριακή 22 και Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014). Τα έξοδα των μετακινήσεων και της φιλοξενίας των συνέδρων θα καλύψει ο Δήμος Ηρακλείου. Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης θα καλύψει τα έξοδα γραμματειακής στήριξης, φακέλων για τους Συνέδρους, το πρόγραμμα, coffee breaks, live streaming, κτλ.

3) Βραδιά αναγνώσεων: ποιήματα και πεζά κείμενα που αφιερώθηκαν στον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο 1614-2014. Οι μεταφράσεις των ποιημάτων στα ελληνικά υπάρχουν ήδη. Τα πεζά κείμενα θα μεταφραστούν .

4) Εβδομάδα κινηματογράφου: ταινίες με θέμα τη ζωή του ζωγράφου, που θα ενταχθεί στις Καλοκαιρινές Εκδηλώσεις του Δήμου, για το 2014.

5) Κρήτες λυράρηδες αφιερώνουν κομμάτια στη μνήμη του Θεοτοκόπουλου. Πέντε κορυφαίοι λυράρηδες του νησιού θα αφιερώσουν ένα κομμάτι στη μνήμη του Δ.Θ. το οποίο θα παίξουν οι ίδιοι σε μια ειδική βραδιά τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο του 2014, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Καλοκαιριού.

6) Έκθεση αντιγράφων υψηλής ανάλυσης των σημαντικότερων έργων του Θεοτοκόπουλου, σε φυσικό μέγεθος, στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου.

7) Έκθεση μεγάλων φωτογραφιών (1.10 μ. ύψος) του καθηγητή Χοακίν Μπέρκεζ, μέλους της Ακαδημίας της Βαλένθια, των εικονοστασίων του Θεοτοκόπουλου που αποτελούν σημαντικά έργα τέχνης. Η Έκθεση μπορεί να γίνει, είτε ταυτόχρονα, είτε μετά την Έκθεση φωτογραφιών των ζωγραφικών έργων, επίσης στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.

8) Επανέκδοση του λευκώματος Αφιέρωμα στον EL GRECO από την έκθεση των έργων του ζωγράφου στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.

9) Μικρό αφιέρωμα στον Νίκο Παναγιωτάκη σε αναγνώριση της σημαντικής μελέτης του για την Κρητική περίοδο του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, που δημοσίευσε το 1986.

10) Θα υπάρξουν επίσης στοχευμένες βραδιές με αφιερώματα στο Δομίνικο Θεοτοκόπουλου, τόσο στους ανοιξιάτικους πολιτιστικούς αγώνες, όσο και στις Πολιτιστικές Εκδηλώσεις του Καλοκαιριού, που θα ανακοινωθούν εν καιρώ.

Πηγή: prismanews.gr

Να ειπωθούν όλα-Πωλ Ελυάρ

Το παν είναι να ειπωθούν όλα, και μου λείπουν οι λέξεις
Και μου λείπει ο καιρός, και μου λείπει το θάρρος
Ονειρεύομαι ξετυλίγω στην τύχη τις εικόνες μου
Εχω άσχημα ζήσει, κι έχω μάθει άσχημα να μιλώ καθαρά.

Να ειπωθούν όλα για τους βράχους, τη λεωφόρο και τα λιθόστρωτα
Τους δρόμους και τους διαβάτες τους τα λιβάδια και τους βοσκούς
Το χνούδι της άνοιξης και τη σκουριά του χειμώνα
Το κρύο και τη θέρμη συνθέτοντας ένα και μόνο καρπό

Θέλω να δείξω το πλήθος και κάθε άνθρωπο χώρια
Μαζί μ΄ ό,τι τον ζωντανεύει και ό,τι τον απελπίζει
Και κάτω από τις ανθρώπινες εποχές κάθε τι που φωτίζει
Την ελπίδα του και το αίμα του την ιστορία του και τη λύπη του

Θέλω να δείξω το τεράστιο πλήθος διαιρεμένο
Το πλήθος διαμοιρασμένο όπως σε κοιμητήριο
Και το πλήθος πιο δυνατό απ΄ τη σκιά του την ακάθαρτη
Έχοντας γκρεμίσει τους τοίχους του έχοντας νικήσει τ΄ αφεντικά του

Την οικογένεια των χεριών, την οικογένεια των φύλλων
Και το περιπλανώμενο ζώο χωρίς προσωπικότητα
Τον ποταμό και τη δροσιά γονιμοποιά και εύφορα
Τη δικαιοσύνη όρθια την εξουσία καλά φυτεμένη

(1951)

Απόδοση Παναγιώτης Φραντζής, με βάση τη μετάφραση του Σπύρου Τζουβέλη

Μεγάλη ιδέα...Στράτος Παπάνης

Είπα..
θα δώσω τον εαυτό μου στη μεγάλη ιδέα
και όρμησαν οι λεπτομέρειες να την κατασπαράξουν.

Ασχολήθηκα με αυτές
και απότομα έπαψε να είναι μεγάλη.

Επειδή ξέχασα να κάνω φίλο τη συγκυρία
και τις μεταβολές των ανθρώπων.

Στράτος Παπάνης

Γιώργος Θέμελης, Συνοδεία

Αυτό που περιμένουμε από στιγμή σε στιγμή,
(Κάτι σα νάχουμε ξεχάσει – κάτι γυρίζει μες στο νου.
Κοιτάζουμε παντού, παιδεύουμε την ανάμνηση,
ανάβουμε φως να βλέπουμε και να βλεπόμαστε).

Αυτό που περιμένουμε μέσα στο αύριο,
στο κάθε επόμενο άνθισμα των αριθμών,
μπορεί νάναι μια χειρονομία ή ένα χαμόγελο,
που έρχεται κ' είναι παρόν στο δρόμο που πηγαίνουμε,
όταν κινούμε πρωί απ' το σπίτι μας μέσα στη μέρα,
όταν γυρίζουμε πίσω κυρτοί απ' τον άνεμο.

Μπορεί νάναι σε κάθε στάση που στεκόμαστε,
στην κάθε πόρτα που χτυπάμε να μας ανοίξουν.
Στο ποτήρι που πίνουμε, στο κάθισμα που καθόμαστε.

Χαμογελάτε καθώς διαβαίνετε ανάμεσα στα πράγματα.

Μπορεί να είστε ο ήλιος που περιμένουν ή ένας ενάλιος θεός
που έρχεται μες απ' την πάχνη να κυλήση
σε νέες κοίτες, σε καινούργιους αριθμούς.
Μπορεί να πηγαίνετε και να γυρίζετε μέσα στην μνήμη τους.

Χαμογελάτε ο ένας στον άλλο, χαμογελάτε στον εαυτό σας.

Όταν συναπαντιέστε μονάχοι, όταν σωπαίνετε,
όταν προσεύχεστε, θυμάστε, ή αφουγκράζεστε.

Χαμογελάτε στον ξενητεμένο και στον άγνωστο,
Χαμογελάτε στους νεκρούς που προπορεύονται.

Συλλογή "Συνομιλίες" (1953)

 [Από την ενότητα Κινήσεις]

Έχε το νου σου στο παιδί..

ΕΚΘΕΣΗ

UNICEF: Ενα στα τρία παιδιά «δεν υπάρχει»!

Το ένα τρίτο των παιδιών σε όλο τον κόσμο, ηλικίας κάτω των πέντε ετών, δεν δηλώνονται στις αρχές, γεγονός που τους απαγορεύει την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την φροντίδα υγείας και την κοινωνική ασφάλιση, σύμφωνα με έκθεση της UNICEF που δόθηκε στη δημοσιότητα και την οποία επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η έκθεση διαπίστωσε ότι το 40% των βρεφών που γεννήθηκαν το 2012 δεν καταγράφηκαν από τις αρχές της χώρας, ανεβάζοντας έτσι τον σημερινό αριθμό των παιδιών κάτω των πέντε ετών που δεν "υπάρχουν στα χαρτιά" σε περίπου 230 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με την Γκίτα Ράο Γκούπτα, αναπληρώτρια εκτελεστική διευθύντρια του Ταμείου για τα Παιδιά του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τα παιδιά δεν δηλώνονται είτε επειδή δεν απαιτείται κάτι τέτοιο από τις χώρες τους, είτε επειδή οι μητέρες τους δεν το γνωρίζουν. Σε άλλες περιπτώσεις, οι οικογένειες δεν μπορούν να καταβάλουν το χρηματικό ποσό που απαιτείται για τη διαδικασία αυτήν.
"Σημαίνει ότι... το παιδί επισήμως δεν υφίσταται. Το πιστοποιητικό γέννησης σημαίνει ότι μία κυβέρνηση αναγνωρίζει νομίμως ένα παιδί. Χωρίς αυτό, όχι μόνο το παιδί θα αποκλείεται από τις κοινωνικές παροχές, αλλά θα είναι και πιο ευάλωτο στην εκμετάλλευση", εξηγεί η Γκούπτα.
Όπως είπε η ίδια, η μη καταγραφή των παιδιών έχει ως αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να μην επενδύουν επαρκείς πόρους για την εκπαίδευσή τους και καθιστά τα ίδια ευάλωτα σε πρακτικές όπως ο υποχρεωτικός γάμος από την παιδική ηλικία, η καταναγκαστική εργασία και η στρατολόγησή του παιδιού ως στρατιώτη.
Τα περισσότερα μη δηλωμένα παιδιά ζουν σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Στη Νότια Ασία, το 61% των βρεφών δεν είναι δηλωμένα--δηλαδή 103 εκατομμύρια παιδιά--ενώ στην υποσαχάριο Αφρική το 56% των γεννήσεων δεν καταγράφονται, γεγονός που προσθέτει επιπλέον 85 εκατομμύρια μη δηλωμένα παιδιά κάτω των πέντε ετών. Στις χώρες με το μικρότερο ποσοστό δηλωμένων γεννήσεων περιλαμβάνονται οι Σομαλία, Λιβερία και Αιθιοπία, όπου μικρότερο ποσοστό του 10% των παιδιών που γεννιούνται δηλώνονται στις αρχές.
Ενώ περισσότερες από 40% των γεννήσεων καταγράφονται στην Ινδία, στη χώρα ζει το 30% του παγκόσμιου μη δηλωμένου παιδικού πληθυσμού εξαιτίας του μεγάλου πληθυσμού της χώρας. Σε άλλες περιπτώσεις, τα νεογέννητα δηλώνονται αλλά χωρίς να παίρνουν πιστοποιητικό γέννησης ή απόδειξη ότι δηλώθηκαν ή οι γονείς δεν μπορούν να καταβάλουν το απαραίτητο ποσό για να εξασφαλίσουν το έγγραφο.
Για να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να καταγράφει περισσότερα παιδιά, η UNICEF συνεργάζεται με τις αρχές ώστε η διαδικασία να είναι ευκολότερη και περισσότερο προσβάσιμη, περιλαμβανομένης της εφαρμογής μίας υπηρεσίας δήλωσης νεογέννητων με γραπτό μήνυμα από το κινητό στο Κόσοβο και στην Ουγκάντα.
ΑΠΕ


 retrieved on 13/12/2013 from: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113183470

Λογοτεχνικό περιοδικό Η ΛΕΞΗ Τεύχος 52-Αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο

Γράφουν για τον Γκάτσο: Ελύτης, Κουν, Καρύδης, Χατζιδάκις κ.α.

http://www.ekebi.gr/magazines/flipbook/showissue.asp?file=35069&code=2843

Από το αρχείο του ΕΚΕΒΙ
Ανοίξτε τον σύνδεσμο.
Πατήστε κάτω δεξιά στην κάθε σελίδα για την ανάγνωση.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ/ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΡΙΠΤΥΧΟΥ "ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ"

Η Χρύσα Λουλοπούλου στα Εκπαιδευτήρια ΠΛΑΤΩΝ

ΜΑΡΤΙΝ ΛΟΥΘΕΡ ΚΙΝΓΚ της Ευγενίας Ρίζου (1ο Λύκειο Κατερίνης)

άρθρο της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΡΙΖΟΥ

 για το μάθημα ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ

(1^ο Λύκειο Κατερίνης)

     (15 Ιανουαρίου 1929 - 4 Απριλίου 1968)

 

Ο Κινγκ γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1929 στην Ατλάντα της Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ως Μάρτιν Κινγκ Τζούνιορ. Ήταν Αμερικανός πολιτικός αγωνιστής, ηγέτης των Αφροαμερικανών και εφημέριος, που πάλεψε ενάντια στο φυλετικό ρατσισμό.

Η οικογένειά του ήταν της μεσοαστικής τάξης και σχετιζόταν άμεσα με το μαύρο κλήρο των Νότιων Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς ο πατέρας και ο παππούς του ήταν Βαπτιστές ιεροκήρυκες. Το Λούθερ προστέθηκε στο όνομα του Κινγκ, σε ηλικία πέντε ετών, προς τιμήν του Λουθήρου, Γερμανού ιερέα, θεολόγου, θεμελιωτή του προτεσταντισμού.

Φοίτησε στο Κολλέγιο Μόρχαουζ (1944), έπειτα στο Θεολογικό Σεμινάριο του Κρόζερ, εποχή κατά την οποία άρχισαν να επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης του η φιλοσοφία της πολιτικής ανυπακοής και της μη βίας του ινδού πολιτικού ηγέτη, ειρηνιστή και στοχαστή Μαχάτμα Γκάντι, εμπνευστή της μεθόδου παθητικής  αντίστασης  χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών, καθώς και οι απόψεις των σύγχρονων προτεσταντών θεολόγων.  Αποφοίτησε, το 1961, παίρνοντας δίπλωμα θεολογίας. Τέλος, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης όπου έθεσε τις βάσεις για τις θρησκευτικές και ηθικές αρχές του, στις οποίες στηρίχθηκε η διδακτορική διατριβή του.

Αγώνες κατά των φυλετικών διακρίσεων

Την 1η Δεκεμβρίου του 1955, μία γυναίκα, η μοδίστρα Ρόζα Παρκς, αρνούμενη να παραχωρήσει τη θέση της σε έναν λευκό στο λεωφορείο -όπως όριζε ο νόμος- συνελήφθη. Έτσι ξεκίνησαν όλα. Οι μαύροι της περιοχής δημιούργησαν την "Ένωση για την Πρόοδο" του Μοντγκόμερυ, με αρχηγό τον Κινγκ, για την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων. Το 1956, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις φυλετικές διακρίσεις στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Έτσι, το κίνημα του Κινγκ πήρε την πρώτη του μεγάλη νίκη και τον Αύγουστο του 1957 ο Κινγκ ίδρυσε τη "Συνδιάσκεψη της Χριστιανικής Ηγεσίας των Πολιτειών του Νότου" ή αλλιώς "Χριστιανική Διάσκεψη του Νότου", με επικεφαλής τον ίδιο.

Οι μαύροι των Νότιων Πολιτειών του συμπαραστάθηκαν ένθερμα και έτσι, ο Κινγκ ξεκίνησε τις ανθρωπιστικές περιοδείες του, ανά το κράτος, υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων και της μη βιας, διοργανώνοντας καθιστικές διαμαρτυρίες και ειρηνικές πορείες. Το 1957, το Κογκρέσο αναγνώρισε πολιτικά δικαιώματα και στους μαύρους. Συναντιέται με ηγέτες της εποχής, τον πρόεδρο της Αμερικής Αιζενχάουερ, τον Τζων Κέννεντυ, τον Ινδό πρωθυπουργό Νεχρού .

Το 1963, οργάνωσε μαζικές ειρηνικές διαδηλώσεις κατά των φυλετικών διακρίσεων, στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα, οι οποίες αντιμετωπίστηκαν με βία, σκύλους και πυροσβεστικές αντλίες από την αστυνομία. Αποτέλεσμα των συρράξεων αυτών ήταν η παγκόσμια ενασχόληση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, με το θέμα των φυλετικών διακρίσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ίδιο έτος εκφωνεί στην Ουάσιγκτον τον περίφημο λόγο του «Έχω ένα όνειρο» σε 250.000 πολίτες όλων των φυλών.

Μέχρι το 1967, περιοδεύει, μιλά στον κόσμο,  φυλακίζεται αλλά συνεχίζει να παρακινεί για τα δικαιώματα όχι μόνο των μαύρων αλλά και για τα ανθρώπινα και οικονομικά δικαιώματα όλων κι όπως ήταν φυσικό, ο πύρινος λόγος του ενόχλησε την εξουσία και την πολιτική ηγεσία της Αμερικής. Θεωρείται εχθρός του κράτους, προδότης και με τη βοήθεια του αρχηγού του FBI μεγάλα μέσα ενημέρωσης στρέφονται εναντίον του (περιοδικό Time, εφημερίδα Washington Post).

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δολοφονήθηκε στις 4 Απριλίου του 1968 στο Μέμφις του Τεννεσσί, ενώ βρισκόταν στο μπαλκόνι του πανδοχείου Λωρέιν,  στο οποίο βρισκόταν μαζί με τους συνεργάτες του. H 3η Δευτέρα του Ιανουαρίου γιορτάζεται ως η ημέρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ και αποτελεί εθνική εορτή των Η.Π.Α.

Το Νόμπελ Ειρήνης του απονέμεται το 1964. Ο αγώνας που έδωσε, οδήγησε την ίδια χρονιά, στην ψήφιση του Νόμου περί Πολιτικών Δικαιωμάτων, ο οποίος εξουσιοδοτούσε την επιβολή της απάλειψης των φυλετικών διακρίσεων σε δημόσιους χώρους, από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Η ανυπακοή του νόμου αυτού θα επέφερε ποινική δίωξη στους παραβάτες.

Το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας απονεμήθηκε το 1977 (μετά το θάνατό του).

«Έχω ένα όνειρο,

ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Γεωργίας οι γιοί τέως σκλάβων και οι γιοι τέως ιδιοκτητών σκλάβων, θα καθήσουν δίπλα-δίπλα  στο τραπέζι της αδερφοσύνης.

Έχω ένα όνειρο,

ότι τα τέσσερα μικρά παιδιά μου θα ζήσουν μια μέρα σ΄ένα έθνος, όπου δεν θα κρίνονται από το χρώμα του δέρματός τους,  αλλά από το χαρακτήρα τους».

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ.

Πηγή:http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BD_%CE%9B%CE%BF%CF%8D%CE%B8%CE%B5%CF%81_%CE%9A%CE%B9%CE%BD%CE%B3%CE%BA

My People (Langston Hughes)-Μεταφρ: Μίνα Παπανικολάου

My People (Langston Hughes)

Stcakpole Peter- Black and White Children playing at school playard

The night is beautiful,

So the faces of my people.

The stars are beautiful,

So the eyes of my people

Beautiful, also, is the sun.

Beautiful, also, are the souls of my people.

Οι άνθρωποί μου

Μετάφραση: Μίνα Παπανικολάου

Η νύχτα είναι ωραία.

Το ίδιο και τα πρόσωπα των ανθρώπων μου.

Τ΄αστέρια είναι ωραία.

Το ίδιο και τα μάτια των ανθρώπων μου.

Ωραίος, επίσης, είναι κι ο ήλιος.

Ωραίες, επίσης, είναι και οι ψυχές των ανθρώπων μου.

Πηγή: http://www.poemhunter.com/langston-hughes/biography/

An American poet, social activist, novelist, playwright, and columnist. He was one of the earliest innovators of the then-new literary art form jazz poetry. Hughes is best known for his work during the Harlem Renaissance. He famously wrote about the period that "Harlem was in vogue."  ( 1902-1967)

"Μνήμες από τη Θράκη"-Ανάγνωση της Μίνας Παπανικολάου

«Οι θρακιώτες πρόσφυγες της Κατερίνης και του Ν.Πιερίας θυμούνται και μιλούν για τις αλησμόνητες πατρίδες»,

του ΘΑΝΑΣΗ .ΜΙΣΙΤΣΑΚΗ 

από τις εκδόσεις ΜΑΤΙ, 2013.

ΑΝΑΓΝΩΣΗ της  Μίνας Παπανικολάου

Η μνήμη αποτελεί υπερεκτιμημένη αξία κάθε φορά που ανακαλεί εικόνες και συναισθήματα ανούσια. Δεν σε οδηγεί πουθενά. Απεναντίας σε οδηγεί  στο  παρελθόν ανώφελα, κυρίως όταν αδυνατεί να διδάξει.

Όταν διδάσκει όμως, ενισχύει το βίωμα, εναποθέτει ακριβά νοήματα στις ρωγμές του παρελθόντος, ισχυρή σαν το πλέον ισχυρό αναλγητικό.

Στο βιβλίο του Θανάση Μισιτσάκη «Μνήμες από τη Θράκη», η μνήμη γίνεται σύμμαχος σ΄ έναν αγώνα ανάδυσης και διατήρησης ενός πολύτιμου ιστού του σώματος που ονομάζεται Νεότερη Ελληνική Ιστορία. Πέραν της πληθώρας ιστορικών δεδομένων,  χαρτών,  εικόνων, το υλικό που συγκεντρώθηκε από τον συγγραφέα προσεκτικά έως με ευλάβεια, αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον, όχι μόνο των Θρακών της Πιερίας, αλλά ολόκληρης της χώρας. Η καταγραφή δεν ήταν εύκολη καθώς συχνά ενεπλάκη συναισθηματικά ο ίδιος ο συγγραφέας  με τα εξιστορούμενα. Τον αφορούσαν και τον πονούσαν. Πώς αλλιώς άλλωστε; Αυτές είναι οι πατρογονικές μνήμες, που οι πολιτικές δεν υπολογίζουν ποτέ και προσπαθούν να μας πείσουν πως  λειτουργούν έτσι ή αλλιώς, για «το καλό μας».

Στην εποχή της αμφισβήτησης και της απομυθοποίησης  των πάντων, η ιστορία όπως περιγράφεται κάθε φορά που αλλάζει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ή αλλάζει ο επίσημος φορέας  ο επιφορτισμένος με την αρμοδιότητα προσθαφαίρεσης  κεφαλαίων στα  σχολικά βιβλία, συμπυκνώνοντας όλο και πιο πολύ δεδομένα, καθιστά υπεύθυνο το δάσκαλο, τον γονιό, τον μαθητή –τέλος, να λειτουργήσει στην ενήλικη ζωή του ως ιχνηλάτης των πραγματικών γεγονότων ή καλύτερα εκείνων των γεγονότων που τοποθετούν τα ιστορικά δεδομένα σε μια νέα διάσταση, αυτή της εξατομίκευσης και της προσωποποίησης.

Για να κατανοήσουμε το παρελθόν, πρέπει να το γνωρίσουμε από κάθε του όψη. Τότε μόνο, η Ιστορία ομιλεί, έχει όνομα, επώνυμο, διεύθυνση, έχει βηματισμό και χτυποκάρδι, όραμα και διάρκεια. Μοιάζει με το κύμα που δεν σκάει απλώς στην ακτή αλλά βυθίζεται στην άμμο φτάνοντας στον υδροφόρο ορίζοντα, διαμηνύοντάς του  τα τεκταινόμενα στους ωκεανούς.

Έτσι ακριβώς, οι μνήμες των Θρακών της Πιερίας ανασύρθηκαν ζωντάνεψαν, απέκτησαν μορφή και φωνή, κραύγασαν, δάκρυσαν, θρήνησαν. Για την ακρίβεια, θρηνούν σε κάθε σελίδα του βιβλίου του Θανάση Μισιτσάκη, «Μνήμες από τη Θράκη-Οι θρακιώτες πρόσφυγες της Κατερίνης και του Ν.Πιερίας θυμούνται και μιλούν για τις αλησμόνητες πατρίδες»:

«...ήρθαν με το κάρο από το Αράπ Χατζί της Ρεδαιστού, το 1914. Φτάσανε στην Καβάλα. Καθήσανε επτά χρόνια και ξαναγυρίσανε στην Πατρίδα. Όταν επιστρέψανε στην Πατρίδα, άρχισαν να καλλιεργούν πάλι τα χωράφια τους και πάνω που ήταν έτοιμοι να μαζέψουν τη σοδειά ξαναφύγαν κυνηγημένοι, το 1922. Φύγανε πάλι με κάρα και χρειάστηκε γύρω στις σαράντα μέρες να φτάσουνε εδώ...», (σελ:202, Αφήγηση: Θεόδωρος Παπαδόπουλος/Οικογένεια ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΗ).

******************

«...ο πεθερός μου ήταν από το Λουλέ Μπουργκάς. Όταν πρωτοήρθανε, πήγανε και μείνανε για λίγο καιρό στο Βόλο. Ξαναγύρισαν στην Πατρίδα, γιατί πεθάνανε τα δυό του παιδιά στο Βόλο. Ήμασταν λέει σε μια καλύβα και το χιόνι ήταν μέχρι πάνω. Πεθάνανε τα παιδιά και δεν είχα ούτε μια τσάπα για να τα θάψω. Τα έθαψα σκάβοντας με τα χέρια μου και χωρίς παπά.

Φύγανε πίσω γιατί η γυναίκα του έλεγε ότι ήθελε να πάει να πεθάνει στην Πατρίδα. Πήγανε πίσω και η γυναίκα του πέθανε σε εννέα μέρες....», (σελ: 205, Αφήγηση: Πούλιου Ελένη/Οικογένεια: ΠΑΤΑΚΟΥ ΙΩΑΝΝΗ του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ).

Η μοίρα της γης,  γίνεται μοίρα των ανθρώπων που  την κατοικούν. Παραμένουν για χρόνια στενά δεμένοι με τις απώλειες κι σε κάθε αφήγηση τ’ όνομα που χρησιμοποιούν για να περιγράψουν τον τόπο τους είναι η λέξη «Πατρίδα». Κανείς δεν ξεχνά, τίποτα δεν ξεχνιέται, όταν οι απώλειες χαρακώνουν την καρδιά, το νου, το σώμα,  που έχει κι αυτό τη  μνήμη του:

«...όταν ξαναγύρισαν στη Θράκη το 1918, ήταν όλοι κιτρινιάρικοι, αδύνατοι. Η μάνα μου ήταν κοπέλα τότε. Είχαν αλλάξει τόσο πολύ, που δεν τους γνωρίζανε. Αφού καθήσανε καναδυό χρόνια άρχισαν σιγά-σιγά να επανέροχνται. Έφτιαξε το χρώμα στα μάγουλά τους, έγιναν πιο ζωηροί. Εδώ δεν είχαν ούτε καλό νερό, ούτε καλό κλίμα. Σε ένα ποτήρι νερό είχε ένα δάχτυλο λάσπη...», (σελ:132, Αφήγηση: Κυριάκος Κεσανλής/Οικογένεια: ΚΕΣΑΝΛΗ ΑΓΓΕΛΟΥ).

Ο καιρός περνά, αδιαφορώντας για τον πόνο, την θλίψη, τις αγωνίες, τον ξεριζωμό των Θρακών. Δεν έχει τέτοιες ευαισθησίες εξάλλου. Κι εκείνοι καλούνται να στήσουν σπίτια και ζωές απ΄την αρχή.  Μαζεύουν την ψυχή τους και άλλος συγκατοικεί στην αρχή με τους Τούρκους, άλλος μένει αργότερα στα τουρκόσπιτα, ξεκινά απ΄την αρχή να δημιουργεί νέες μνήμες, νέα βιώματα. Τα μάτια της καρδιάς όμως, ποτέ δεν έπαψαν να κοιτούν προς την Πατρίδα. Άλλοι αξιώθηκαν να ξαναπάνε, χρόνια αργότερα κι άλλοι, τελάληδες του καημού τους, τραγουδούν ή τραγουδούσαν ως το τέλος:

«..Θράκη όμορφη δεν θα σε ξαναδούμε πια.

Της Θράκης τα ψηλά βουνά

Της Σμύρνης τα λημέρια..», 

(σελ:85, Αφήγηση:Πασχάλης Δαρίβας/Οικογένεια:ΔΑΡΙΒΑ ΔΗΜΗΤΡΗ).

Σε μια τέτοια καταγραφή, σε μια τόσο ηχηρά  σπαραχτική μνήμη, θα ήθελα απλά από καρδιάς να ευχηθώ το «Καλοτάξιδη»

Κατερίνη 9/9/2013-Μίνα Παπανικολάου